Türk Meclisi
|
Türk Meclisi |
|
||||||||
|
Türk Meclisinde kayıtl?toplam kullanıc? 1832 Görüşlerde Yer alan toplam Makale sayıs? 10785 Açılan toplam Tartışma konusu sayıs? 236 Tartışma Panelindendeki toplam Mesaj Sayıs? 756 Toplam 798 Bilgi Makalesi ve toplam 2053 Haber bulunmaktadır. |
 |
|
| Okuyucularımıza Sunduğumuz Temel Bilgiler |
| SARI GELİN ASLEN AZERİ |
| SARI GELİN TÜRKÜSÜ ASLEN AZERİ TÜRKÜSÜDÜR!!KÖKENDE DOGU ANADOLU AZERİ TÜRKLERİNİN YAŞADIGI BİR BÖLGEDİR ERZURUMDA DA BU TÜRKÜNÜN BİR VERSİYONU VARDIR.. BU COGRAFYADA SARI GELİNİN HİKAYESİNİN YAŞANMIŞ OLMASI DA BUNA BAGLIDIR.. ÇÜNKÜ ERZURUM-AZERBAYCAN ARASINDA DERİN BAGLAR BULUNUR..ERZURUM,KARS LEHÇESİ DE AZERİ LEHÇE GRUBUNA GİRER.. BİZDE VE AZERİ TÜRKLERİNDE DADAŞ KELİMESİ ORTAK BİR TARİHTEN MİRASTIR.. BU ORTAK TARİHTEN MİRAS ATIŞMA,TÜRKÜ,ŞİİR,SÖYLEV,DEYİMLERE EN BÜYÜK ÖRNEKTEN BİRİ SARI GELİN TÜRKÜSÜDÜR.. TÜRKÜNÜN AZERİ-ERZURUM VERSİYONLARI DA BU ORTAK SEVGİDEN GELMİŞTİR.. ermenilere GELİNCE.....BU COĞRAFYADA SOYADLARINDAN BİLE ETKİLEŞİME GİREN ermeniler ELBETTE TÜRKÜ DE BİZİM DER (nalbantyan,koçaryan,terlikçiyan,şarkisyan...) SADECE TÜRKÜLER İÇİN DEGİL,AZERBAYCAN VE ERZURUM TÜRKLERİNİN HALK DANSLARINA DA GÖZ DİKMİŞLERDİR (KOÇERİ,SARISEYRAN,YALLI,QAZAQI...) ‘‘Sarı Gelin`in Ermeniler`le hiçbir ilgisi yok. Zaten, Ermenice`de ‘sarı` ve ‘gelin` kelimeleri yok. Bizde 200-300 yıldır söyleniyor. Sarı Gelin`in bestesi, şu anki Azerbaycan Kültür Bakanı Polat Bülbüloğlu`nun babası Bülbül`e ait. Bülbül, yıllar önce Karabağ`da, Bakü`de, Şuşa`da ‘Sarı Gelin`i söylüyordu. Büyük Azeri sanatçılar Sara Kadimova ve Zeynep Hanlarova da bu türküyü söylüyorlar.  “sari gelin”... hansi turk gelinine unvanlanib? o yanan ashiqin vusal hesretini hansi nazenin yaradib? bilen varmi? yeqin ki, yox. bildiyimiz odur ki, esirlerden beri yana-yana, inleye-inleye bize yan alan bu xalq mahnisi (turkusu) oz qanimizdan, canimizdandir. milli adet-enenemizin saxlancidir. son gunler “sari gelin”imiz etrafinda mubahiseli situasiya yaranib. turkiyede bir chox muqenniler bu mahnini oz repertuarina daxil edib, muellifini de anonim olaraq gosterirler. meshhur senetchi ibrahim erkal ise “sari gelin”in erzurum turkusu olduqunu soyleyir. chox gozel. ancaq bizi endishelendiren odur ki, ermeniler de bu mahnimiza sahiblenmeye chalishirlar. guya bu mahni ermeni xalq mahnisidir. biz bu movzuya aydinliq getirmek uchun “sari gelin” deyende ilk yada dushen akif islamzadeyle gorushduk. akif bey ordan bashladi ki, evvela, “sari” ifadesi chox qedimden gelir. ozu de reng menasini dashimir: “sari - qedim turklerde kubar, ince menasinda ishledilib. bu sozle baqli chox revayetler var. birini size danishim. bir kende qonaq gelir. gelen qonaq hormet-izzetle qarshilanir, shenine sufre achilir. qonaq sufredeki chorekden yedikce ”beh-beh" deyir, ne gozel tami var, bunu nece hazirlamisiniz?" “sari buqda unundan bishirilib.” qonaqi yola salanda elimizin adetine uyqun pay-push qoyurlar. hemen sari buqda unundan da verirler. o buqdadan chorek bishiren qonaq gorur ki, yox, tam o tam deyil. hachansa yolu hemen ele dushende deyir ki, apardiqim buqda unu sizde yediyim choreyin etrini vermedi. ona cavabinda “biz sene sari buqda ununu verdik, sari gelini ki, vermedik” deyirler. yeni elden ele tefavut var da. bu da elimizin qadina verdiyi qiymet." akif bey sari ile baqli chox sheylerden danishdi: “ele saratov sheheri - qedim adi saridaq olub. deqiqdir a. ruslara kechib olub saratov”. tayfa adlarina diqqetimizi yoneltdi - saribaxish, sariyaqub, sariarman, saribozman. bu mahni ile baqli bir neche versiyalar var. - anar vaxtile bele achmishdi ki, koyneyi sari, gel mene sari, bize gelen gelin. men bu mahnini tayfa ile, yerle baqlayiram. qiz alib veribler, mehribanchiliq, sulh yaratmaq uchun. “sari gelin”de adet-enenemiz chox guclu shekilde verilir. “seni mene vermezler, ay nenen olsun sari gelin.” - niye axi nenen olsun? - eshshi, bu cavan gelindir de. bunun 14-15 yashinda qizi var. amma nene... nene guden olar, aqbirchekdi, boyukdu. hech eshitmisen desinler, anan olsun? elchi de birinci qadin yanina gelir. “he”ni qadindan alirlar. “seni mene vermezler, ay nenen olsun sari gelin”. bu bizim xalq mahnilarinin choxunda var e. “qoy gulum gelsin, ay nene.” butun bunlardan sonra akif beyden bu mahni ile baqli bir sira meselelere aydinliq getirmesini istedik. evvelce ordan bashladiq ki, ne uchun turkiyede “sari gelin” erzurum turkusu kimi elan edilir? - erzurum turkusu... bele demek, mence, o qeder de deqiq deyil. amma bu, doqrudan da turkudur. ve turk dunyasina mexsusdur. ister azeri, ister erzurum turku bunu xalq mahnisi kimi oxuya biler. bu, turkun ortaq malidir. butun turklere aiddir. - bizim bele ortaq mahnilarimiz yene varmi? - chox. “girdim yarin baxchasina”, “aman ovchu”, “ay lachin”. neche illerdir “sari gelin”i akif islamzadeden seve-seve dinleyirik. her defe de sanki yenice eshidirik. done-done bu ifanin sehrine dushuruk. yaver rzayevin “sari gelin” filminin beynelxalq festivaldan odulle qayitmasina da ele bir o qeder sevinirik. sen deme, film anapada da, niderlandda da muzakire edilende mahninin ermeni mahnisi olmasi barede fikirler seslenib. ifachi bu barede danisharken deyir: - yaxshi, men bir soz demirem. bir ermeni senetchisinin de, akif islamzadenin de ifa etdiyi “sari gelin”i yanashi qoyaq, gorek kimindi? hech ne yox a, ele sari gelin kelmesini achsin, izah elesin, bu turkunu verek onlara. allaha chox shukurler olsun ki, bizim bele mahnimiz bir deyil, iki deyil. bilsek ki, o mahni ile el chekecekler, vererik. bax, size bir fakt deyim. ozleri yaziblar ki, dillerinde 4200-e qeder turk sozleri var. hech bizim dilde birce dene ermeni sozu var? yox. bunlar oyrenib bashqasindan menimsemeni. xalq reqslerimizi - “uzundere”, “kocheri”, “terekeme” ve s. arsiz-arsiz oz milli oyun havalari kimi elan edirler. “armyanskiy narodniy tanes ”kochari". a kishi, bir mene ach ki, “kocheri”, “uzundere” ne demekdir ermenice. hele o gun cavanshir quliyevle sohbet edende dedi ki, akif, bir defe moskvada ermeni bestekari qayitdi ki, muqam bizimdir. tesevvur edin e. cavanshir de deyib ki, yaxshi, bir soz demirem. amma subut uchun bu instrument, bu da biz. gel chalaq, gorek kimindi? bunlar oyrenibler, neynense adami cirnatsinlar, esebileshdirsinler. ozu de bir shey var. ola biler ki, motsartin eserini italyan ifa etsin, almandan da yaxshi. yaxud bir italyan operettasini alman daha yaxshi seslendirsin. ancaq ola bilmez ki, italyan xalq mahnisini alman daha yaxshi ifa etsin. bu, mumkun olan shey deyil. elece de bizim xalq musiqisini kimse goturub bizden yaxshi ifa ede bilmez. ifa edek, yiqishsin dunya miqyasinda bestekarlar, qiymet versinler gorek hansi yaxindi koke. - akif bey, bes leyla xanim ve “deyirman” qrupunun “sari gelin”i yeni aranjirovka ifasini nece qiymetlendirirsiniz? o klipi beyenirsinizmi? - chox xoshuma gelir. tebii ki, akif oxuyan kimi oxusaydi, o klip chox gulmeli olardi. amma o qizin oxumaqi o klipi tamamlayir. men onu beyenmeyen adamlara deyirem ki, chox nahaq. onlarin beyinlerine hekk olunub akifin “sari gelin”i. amma o qiza qulaq asmaq lazimdir. AZERBAYCAN TURKCESIYLE SOZLER saçîn ucun hörmezler, gülü sulu dermezler,sari gelin. bu sevda ne sevdadir, seni mene vermezler; neynim aman - aman, neynim aman - aman, sari gelin. bu derenin uzunu, çoban gaytar guzunu, guzunu. ne ola bir gün görem, nazli yarin üzünü; neynim aman - aman, neynim aman - aman, sari gelin. ashîg eller ayrîsî, shana teller ayrîsî, ayrîsî. bir gününe dözmezdim, oldum iller ayrîsî. neynim aman - aman, neynim aman - aman, sari gelin. Türkiyə müğənnisi Bülənt Ərsoyun nəzərinə bir daha çatdırırıq ki, “Sarı gəlin” mahnısı Azərbaycan muğam sənətinin yeddi əsas muğamlarından biri olan “Şur” məqamında yazılıb. Bundan əlavə, janr etibarilə “Sarı gəlin” uzun havadır. Uzun hava isə türk xalqlarının folklorunun tərkib hissəsidir”. Bu sözləri açıqlamasında Azərbaycan Müəllif Hüquqları Agentliyinin informasiya sektorunun rəhbəri Anar Hüseynov deyib. O bildirib ki, Müəllif Hüquqları Agentliyində musiqiçi-ekspertlərin rəyi əsasında “Sarı gəlin” haqqında yekun məlumat hazırlanıb: “Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının mahnı şöbəsinin müdiri Cavanşir Quliyev “Sarı gəlin”in türk xalqlarının folkloru üslubunda, sırf Azərbaycan mahnısı olduğunu dəlillərlə izah edib. “Sarı gəlin”də nəqərat yoxdur. Nəqəratın funksiyasını “Şur” muğamının “Şur-Şahnaz” şöbəsinə edilən modulyasiya icra edir. “Şur-Şahnaz” isə ancaq Azərbaycanda təşəkkül tapıb və “Şur” dəstgahının əsas şöbələrindən biridir”. Agentliyin məlumatında mahnının ritmi ilə bağlı izahın da olduğunu söyləyən A. Hüseynovun sözlərinə görə, “Sarı gəlin”in ritmi bir çox Azərbaycan mahnılarının ritmi ilə eynidir: “Bu ritm “Yaxan düymələ”, “Küçələrə su səpmişəm” xalq mahnıları, həmçinin “Mirzəyi”, “Vağzalı” oyun havalarının da ritminin əsasını təşkil edir. Bu və bu kimi elmi, əsaslı faktlardan sonra tam məsuliyyətlə bəyan edirik ki, “Sarı gəlin” Azərbaycan mahnısıdır və türk xalqlarının folklorunun üslubuna yaxındır”. Qeyd edək ki, B. Ərsoy bu günlərdə Türkiyə telekanallarının birində çıxış edərkən “Sarı gəlin”in erməni mahnısı olmadıgını və Azərbaycanın köklü bir tarixi olduğunu söyləyib.  |
| Paylaş |
|
Proje Yerlinet tarafından çözümlenmiştir. |
|
© 2008 TurkMeclisi.org Her hakkı saklıdır. İçerik izin alınmadan kullanılamaz. Siteyi kullanan herkes "Kullanıcı Sözleşmesini" kabul etmiş sayılır.
Kullanıcı Sözleşmesi. |