Montrö`ye yeni düzenleme
CUMA günü saat 12.25’te Anadolu Ajansı, abonelerine bir "uyarı haber" geçti...Aslına bakarsanız, haberin veriliş tarzı, sunuşu AA’nın klasik haber sistemine pek uygun değildi... Ancak iyi yazılmış, hazırlanmış ve temellendirilmişti.
AA resmen uyarıyordu:
- Türkiye, ABD’nin Montrö Anlaşması’yla ilgili değişiklik istemesine hazırlanmalı...
ASAM Uzmanı Hasan Kanbolat’tan alıntıyla verilen bu uyarı, aslında kısa bir süredir Ankara’da başlayan büyük bir endişenin işaret fişeğiydi.
Bu endişeyi tetikleyen soru şudur:
- Gürcistan savaşı, NATO gücünün Karadeniz’e açılma planı mıdır?
Öyle ya, bütün dünya sormadı mı?
- Saakaşvili bir çılgın mıdır ki Rusya’ya karşı Güney Osetya’ya asker çıkarmıştır?
Ama şimdi bir muhtemel cevap var:
- Bu savaş NATO üyesi olmak isteyen Gürcistan’ın üyelik hızını artırmış, hatta acil gerekliliğe dönüştürmüştür.
Yani Saakaşvili bir çılgın değildir.
Şimdi Boğazlara gelelim...
- ABD çok yakında Montrö için Türkiye’ye yeni bir düzenleme teklifi yapacaktır...
- Ve bu yeni düzenlemede ABD boğazlardan uçak gemisi dahil bazı savaş gemilerini (NATO kararı şartı koyabilir) geçirme kolaylığı isteyecektir.
Çünkü artık Karadeniz, bir iç deniz olmaktan çıkmıştır. Karadeniz artık dünyanın en önemli enerji hatlarının denizidir... Ve Rusya burada başka bir egemenlik istememektedir...
Gürcistan savaşı, Ermenistan’ın Azerbaycan’ı işgaline Rusya’nın yeşil ışık yakması, Moskova-Tahran-Suriye-Çin yakınlaşması bu yüzdendir.
Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hatları. Hazar petrolleri, doğalgaz, dünyanın iştahını buraya çekmektedir.
Şimdi alt alta yazalım:
- Montrö 1936’da imzalandı?
- NATO 1949’da kuruldu?
- ABD’nin Montrö altında imzası yoktur. NATO da kurum olarak sonradan doğmuştur. Yani yeni bir düzenleme isteyebilir. Ayrıca Romanya ve Bulgaristan, Karadeniz’e kıyısı olan iki NATO üyesidir.
Son NATO toplantısında Gürcistan’ın NATO üyeliği bu yüzden büyük tartışmalara neden olmuştur. Eğer Gürcistan NATO üyesi olsaydı, ABD gemileri NATO gücü olarak şimdi Karadeniz’deydi. Ya da hazırlanıyordu. Üstelik Türkiye de bir NATO üyesi olarak buna destek verecekti. Yani "Güney Osetya saldırısı", Gürcistan’ı NATO üyesi yapma operasyonunun bir hamlesi olabilir.
Evet işte Türkiye’nin önündeki vahim soru da tam burada başlamaktadır.
Çünkü Karadeniz artık bir "enerji denizi"dir. ABD ve Rusya bu denizi boş bırakmayacaktır.
Bu nedenle Montrö sözleşmesi yakında bir NATO toplantısında gündeme gelebilir.
Yani Montrö’nün "delinme süreci" için düğmeye basılmış olabilir. ABD, NATO bağlantısıyla boğazlarda yeni bir düzenleme isteyebilir. Türkiye elbette buna direnecektir. Ankara’nın "stratejik odaları"nda ya da diplomasinin derin koridorlarında işte bu ağır soru konuşulmaktadır.(Fatih Çekirge-Hürriyet Gazetesi-25.08.2008) |
