Halk arasındaki ‘Güneydoğu’da petrol bulundu, kuyuları betonla doldurdular’ söylentisi gerçek çıktı. 1960’larda bölgede arama yapıp ‘petrol yok’ diye giden Exxon-Mobil petrol çıkarmak için TPAO’yla yeni bir gizlilik sözleşmesi imzaladı.
Şehir efsanesi gerçek çıktı
TÜRKİYE’NİN en büyük ‘şehir efsaneleri’nden biri gerçeğe dönüşüyor. Halk arasında ‘ABD’li şirketler Güneydoğu’da buldukları petrol kuyularını beton döküp kapattı’ sözleriyle anlatılan Türkiye’nin zengin rezervleri dünyanın en büyük şirketi ABD’li ExxonMobil’i harekete geçirdi. 50 yıl önce Güneydoğu bölgesinde petrol arama çalışmaları yapıp umduğunu bulamadan ayrılan ExxonMobil aynı yörede petrol çıkarmak için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’yla (TPAO) gizlilik sözleşmesi imzaladı. Geçen hafta Diyarbakır’da bulunan en büyük petrol rezerviyle Türkiye’yi heyecanlandıran TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal, dün çarpıcı açıklamalarıyla gündem yarattı.
DİYARBAKIR UMUT VERDİ
ENERJİ Bakanı Hilmi Güler’le birlikte gazetecilerin karşısına çıkan Uysal, ‘Güneydoğu’da ExxonMobil’le imzaladığımız anlaşma dışında, bir başka ABD’li şirket EOG ile iki ayrı bölgede arama için anlaşma yaptık’ dedi. TPAO, geçen hafta Diyarbakır’ın Taşdan köyü Güzel mezrasında uzun zamandır sürdürdüğü petrol arama çalışmaları sonunda 16 milyon varille Türkiye’nin en büyük rezerv sahasına ulaşmıştı. Uysal, dünkü toplantıda bir soru üzerine bulunan rezervin Türkiye’nin yıllık üretiminin onda birine tekabül edeceğini söyledi. Uysal yaptığı sunumda Türkiye’nin 2023 yılına kadar petrol ve doğalgaz ithalat faturasının 600 milyar dolar olmasının öngörüldüğünü ifade ederek, hem faturayı azaltmak için petrol ve doğalgaz çalışmalarına ağırlık verdiklerini belirtti. Bakan Güler de yaptığı konuşmada bu noktada 2009 yılının ‘dönüm noktası’ olduğunu vurguladı.
BAĞIMLILIK AZALACAK
10 milyar varil rezerv olduğu tahmin edilen Karadeniz’de yapılacak sondajlarla Türkiye’nin dışa bağımlılığını ortadan kaldıracaklarının altını çizen Güler ‘Bu noktada yoğun bir çalışma içindeyiz’ dedi.
Derin saha ve denizlerde yapılan çalışmalarda Karadeniz’de önemli bir potansiyel tespit edildiğini bildiren Güler, Atatürk’ün ‘İstikbal Göklerdedir’ sözünden ilham alarak, ‘İstikbal Derinlerdedir’ diyerek hem TPAO’da hem de MTA’daki çalışmaları sürdürdüklerini söyledi. ANKARA star
Doğalgaz da çıktı, Karadeniz’in altında 1 trilyon dolarımız var
TPAO Genel Müdürü Uysal, Karadeniz’de 10 milyar varil üretilebilir petrolün yanı sıra dün ikinci bir müjde daha verdi. Uysal petrolün yanı sıra Karadeniz’de 1.5 trilyon metreküp üretilebilir gaz olduğunu düşündüklerini açıkladı. Uysal, bu bölgenin Türkiye’nin önümüzdeki dönemde enerji ihtiyacının karşılanması için son derece kritik olduğunu bildirdi. Uysal, Brezilyalı Petrobras ve Exxon Mobil’in yanı sıra Chevron ile de Karadeniz’deki aramalarda ortaklık yapılması için görüşmelerin sürdürüldüğünü söyledi. Karadeniz’de üretilebilir rezervler açısından önemli bir potansiyel tespit ettiklerini vurgulayan Uysal, Karadeniz’in Türkiye’nin 40 yıllık petrol ihtiyacını karşılayabilecek bir potansiyele sahip olduğunu söyledi. Uysal, Karadeniz’deki keşiflerin de ardından 2023 yılından itibaren petrol ve doğal gaz ithal etmeyecek ülke haline gelinebileceğini kaydetti. Uysal’ın açıkladığı rezerzv tahminlerine göre Karadeniz’deki petrolün bugünkü değeri 400 milyar, doğalgazın parasal değeri ise 600 milyar dolar olmak üzere toplam 1 trilyon doları buluyor.
Efsane’nin kökeni 1960’lara dayanıyor
YABANCILARIN Türkiye’de petrol bulup daha sonra kuyuları betonla kapatarak gittikleri yönündeki söylentilerin temeli 1950 ve 60’lı yıllara dayanıyor. Yabancıların petrol aramasına izin veren kanun 1954’te yasalaşırken, bu dönemden sonra aralarında Mobil’in de bulunduğu ABD’li devler Güneydoğu’da yoğun çalışmalar yürüttü. 1960’ların ortasına kadar süren çalışmaların ardından bir sonuç alınamadığı gerekçesiyle aramalar bırakıldı. Mobil faaliyetlerini özellikle şimdi TPAO’nun da petrol çıkardığı Batman çevresinde yoğunlaştırdı. Şirket bu bölgedeki tesis ve arazilerini 1990’ların ortasında devrederek çekildi. Ancak kamuoyunu tatmin edici açıklamalar yapılmadığı ve 1970’lerdeki kriz nedeniyle petrolün aldığı önem, Türkiye’de birçok söylentiyi de beraberinde getirdi.
TPAO UMUTLU
Karadeniz’den sonra Akdeniz de taranacak
Mehmet Uysal (TPAO Genel Müdürü): ‘Biz TPAO olarak karalardaki sahalardan elde ettiğimiz gelirle Karadeniz’deki yatırımlarımızı finanse ediyoruz. Karalarda sondaj maliyetleri 1 milyon ile 5 milyon dolar arasında değişiyor. Denizlerdeki maliyetler ise 150 milyon dolardan başlıyor. Karadeniz’de su derinliği 2 bin metreden fazladır. Bu yüzden buradaki sondaj maliyetlerimiz 150 ile 200 milyon dolar civarında olacak. Karadeniz’de yaptığımız aramaların aynısını Akdeniz’de de yapıyoruz. Akdeniz’i tamamen tarayacağız. Daha sonra Karadeniz’de olduğu gibi yabancı ortaklarla beraber değerlendirmek için çalışacağız. Şu anda çalışmalarımız devam ediyor.’
UZMANLAR UYARDI
Enerji politikası sadece petrol üzerine olmaz
Prof. Dr. Sümer Şahin ( Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi ): Karadeniz’deki rezerv son 30-40 yıldır konuşulan bir konu. Teknoloji kurulmadan gerekli altyapı oluşturulmadan bu konularda konuşmak erkendir. Türkiye’nin enerji politikasını fosil yakıtlar üzerine kurmak pek doğru olmaz. Nükleer enerji Türkiye’de çok ihmal edilmiş bir konudur. Süratle nükleer enerjiye başlamak gerekir. Türkiye’nin özellikle elektrik enerjisi üretimine yönelik çalışmalarını hidrolik, nükleer ve azalan ölçüde kömüre kaydırması gerekmektedir. Petrolün kullanımı ise daha çok taşıtların yakıt ihtiyacını karşılamak üzere olmalıdır.’
BÖLGE SEVİNÇLİ
Petrol aramalarıyla yeni iş alanları doğacak
Hüsnü Pervene (Ortadoğu Sanayici ve İşadamları Derneği Genel Başkanı): ‘Diyarbakır’da açılan kuyular şu anki haliyle değil ama işletilmeye başlanınca, rafineri kurulmasıyla bölge insanının yaşadığı işşizliğe çare olacaktır. Bu bölgede yaşayan insanlarımız çok şanslı. Bu kuyularda çalışma ihtimalleri var. Yaratacağı istihdam alanları sebebiyle bu çalışmaları olumlu karşılıyorum.’
Petrol düştü, benzin 7 kuruş zamlandı!
İKİ haftada benzine 9 kuruş indirim yapan akaryakıt şirketleri, petrol fiyatları iki günde 41 dolara düşmesine rağmen 7 kuruş zamma gitti. İstanbul’da Petrol Ofisi ile Opet’te kurşunsuz benzin 2.83 liradan 2.89-2.90 liraya fırladı. Araç sahipleri Ankara ve İzmir’de ise 2.82 TL’den aldıkları benzini 2.89 liraya almaya başladı. Motorin ise İstanbul’da 2.33 lira, Ankara’da ise liradan satılıyor.
TPAO Fizan’da petrol arıyor
YURTİÇİNDE yabancılarla işbirliğine giren TPAO, yurt dışında ortaklıklar kurarak yeni sahalara açıldı. Daha önce Kazakistan ve Azerbaycan’da çalışmalar yapan TPAO yeni bölgelere yöneldi. Şirket aralarında Fizan Çölü’nün de bulunduğu Libya’nın üç bölgesi ile Irak ve İran’a ağırlık verecek. Enerji Bakanı Hilmi Güler ‘Çalışmaların hem kapsamını genişletiyoruz hem de yeni ülkelere açılıyoruz. Bu yeni ülkeler içinde Güney Amerika da var’ dedi. Yurtdışındaki çalışmaların detayını açıklayan TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal ‘İran’ın Güney Pars sahası için TPAO’nun yapması gereken yatırım toplam 6 milyar dolar olarak hesaplandı’ dedi. İran gazının Avrupa’ya pazarlanması hedefleniyor.
Rusya ile dev projeler masada
ENERJİ Bakanı Hilmi Güler, bu hafta, Rus Enerji Bakanı Sergei Shmatko ve Rusya’nın doğalgaz tekeli Gazprom’un Başkanı Alexei Miller ile görüşeceğini söyledi. Güler, görüşmenin içeriğine ilişkin ayrıntı vermedi. Alınan bilgiye göre Ruslar’la görüşmelerde, Mavi Akım-2’nin yapılması, Nabucco’ya doğalgaz ile Çalık Enerji ile İtalyan Eni tarafından temeli atılan Samsun-Ceyhan boru hattına petrol verilmesi gibi konuların ayrıntılarıyla ele alınması bekleniyor. Rusya ile Türkiye, yılda 16 milyar metreküp Rus gazını taşıyan Mavi Akım boru hattının İsrail’e uzatılmasından, Tuz Gölü’nde yeraltı gaz depolarının yapılmasından 2011’de dolacak gaz kontratının yenilenmesine kadar birçok konu üzerinde çalışıyor.
Irak’ta ortaklığa gidildi
IRAK’TA yapılacak petrol ve doğal gaz arama ihaleleri için konsorsiyuma dönük çeşitli ülkelerin şirketleriyle görüşmeler yaptıklarını anlatan Uysal, Gazprom, Shell, BP, Hintli ONGC gibi büyük şirketlerle görüştüklerini, bunlardan bazılarıyla gizlilik, bazılarıyla da ortaklık anlaşmaları imzaladıklarını açıkladı. ‘TPAO, ONGC ve Gazprom, Irak’taki bir sahaya teklif vermek üzere bir anlaşma imzaladı’ diyen Uysal, teklifin hazırlanması aşamasında olduklarını ifade etti. İran Güney Pars sahaları için TPAO’nun 6 milyar dolarlık yatırım yapması gerektiğine vurgulayan Uysal, bu sahada yıllık 16 milyar metre küplük gaz üretim potansiyeli bulunduğunu söyledi
