AHMET ZEKİ VELİDİ TOGAN PARKI.

 

 

                    26 Ağustos 2010 günü Ankara Keçiören’de Türk Dünyasının ünlü bilim ve devlet adamı Ahmet Zeki Velidi Togan Parkı açılmıştır. Bu etkinliği, Keçiören Belediyesi ve TÜRKSOY (Türk Kültür Sanat Ortak Yönetimi) ortaklaşa düzenlemiştir. Başkurt asıllı Zeki Velidi Togan’ın (1890–1970) doğumunun 120.yılı dolayısıyla TÜRKSOY 2010 yılını Z.V.Togan Yılı olarak ilan etmiştir. Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina başkanlığında 24 kişilik ekip park açılışı için Türkiye’ye gelmiştir. Başkurdistan Halk sanatçısı, Salavat Yulayev ödülü sahibi Rif Gabitov başkanlığındaki 12 kişilik Sterletamak Devlet Filarmoni’sinin “Dans Tiyatrosu”, ses sanatçıları, gazeteciler, Başkurdistan’ın Yuldaş (Yoldaş) televizyonunun habercileri Türkiye’ye gelenler arasındaydı. Park açılışı için davet edilenler arasında Zeki Velidi Togan’ın oğlu Prof. Dr. Subidey Togan ve eşi İnci Togan, ünlü Türkolog, aynı zamanda Z.V.Togan’ın yakın arkadaşı Prof. Dr. Abdulkadir İnan’ın oğlu M.Yaşar İnan, tarihçi İklil Kurban, Kıbrıs Türk Kültür Derneği Genel Sekreteri Hasan İkizer vs. hazır bulunuyordu.

         Parkın açılış konuşmasını Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak yaptı. O, “Ünlü bilim adamı Zeki Velidi Togan adındaki parkı Keçiören’de açmamızdan dolayı büyük mutluluk duyuyoruz ve gururluyuz” dedi. Mustafa Ak : “Z.V.Togan, Başkurdistan için bir güneştir” dedikten sonra, parkın hayırlı uğurlu olması dileklerinde bulunarak konuşmasını bitirdi. Park açılışı için T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Güney’in geleceği duyurulmuştu, fakat yoğun işlerinden dolayı Ertuğrul Güney park açılışına gelememiş onun yerine T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Müsteşar Vekili Kemal Fahir Genç iştirak etmişti. Kemal Fahir Genç konuşmasında, Zeki Velidi Togan’ın Türk Dünyası için manevi değeri büyük bir şahsiyet – ünlü Türkolog ve tarihçi olduğunu belirterek, en önemlisi Zeki Velidi Togan, devrim ve bağımsızlık hareketinin öncüsüdür, diyerek sözlerine son verdi. Daha sonra konuşmasını yapmak için Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov çıktı, Türksoy olarak 2010 yılını Zeki Velidi Togan yılı ilan ettiklerini ve yalnız Türkiye’de değil diğer Türk Cumhuriyetlerinde de, örneğin Mart ayında Kazakistan’da, 29–30 Nisan 2010’da Azerbaycan’da Z.V.Togan ile ilgili bilgi şöleni düzenlediklerini, söyledi. Kaseinov konuşmasının sonunda, Türkiye Cumhuriyeti’ne ve Keçiören Belediyesi’ne bu imkânları sağladıkları için teşekkürlerini bildirdi. Daha sonra Ahmet Zeki Velidi Togan Parkı açılışı dolayısıyla gönderilen tebrik telgrafları okundu. Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina Rus dilinde yaptığı konuşmasında, Başkurt ve Türk tarihinin ortak olduğunu vurguladı. Z.V.Togan’ın ünlü bilim adamı olmasında Türkiye Cumhuriyeti’nin katkılarının su götürmez bir gerçek olduğunu söyleyerek, bundan sonra da Türkiye ile olan dostluğumuzun devam etmesini diliyoruz, dedi. Konuşmalardan sonra Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ve Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina’ya ebru sanatı tablosu hediye etti. Park açılışının sonunda, milli müzik aletleri eşliğinde Sterlitamak Devlet Filarmonisi’nin “Dans Tiyatrosu”nun dans gösterisi sunuldu.

         Akşam 21.00’da Başkurdistan ressamlarının sergi açılışı vardı. Sergiyi T.C. Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina, Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ve ev sahibi Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak beraber açtılar. Katılımcılar Başkurdistan ressamlarının resimlerini büyük bir ilgiyle izledi. Resimler arasında, Rinat Ataullin, Zufer Gayanov, İldar Gilmanov, Fayzrahman İsmagilov, Amir Mazitov vs. eserleri vardı. En ilgi çekici resim ise, Rinat Minnibaev’in “EFSANENİN DOĞUŞU- URAL BATIR” eseri idi.

         Daha sonra Keçiören Belediyesi’nin Sınırları Aşan Kardeşlik adı altında “2.Uluslararası Ramazan Etkinlikleri” çerçevesinde Başkurdistan Gecesi başladı. Bu yıl ikincisi düzenlenen Ramazan Etkinlikleri 11.08.2010–08.09.2010 tarihleri arsında yapılacak olup, etkinliğe her gün farklı bir ülke kendi sanatlarını sergilemektedir. Önceki günlerde İran, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan, Birleşik Arap Emirlikleri vs. ülkelerin gösterilerini izleyen Keçiörenliler bu gece Başkurt Kültürü ile tanışacaklardı. Keçiören Belediye Başkanı açılış konuşmasında, Başkurdistan Türkiye’de pek bilinmez, bugün burada Başkurt kardeşlerimizi ağırlamaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz, dedi. Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, Keçiören Belediyesine teşekkürlerini sundu. Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina, dilimiz, dinimiz ve kültürümüz ortak, hep birlikte dost olarak yaşayalım, dedi. Zühre Rahmatullina bu sefer konuşmasını Başkurt dilinde yaptığı için çevirmene de gerek yoktu, çünkü kendi dedikleri gibi dilimiz ortaktı. T.C. Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Başkurt halkı, Başkurdistan hakkında bilmememiz bizim eksiğimizdir. Sovyetler Birliği çöktükten sonra yineden buluşma-kaynaşma imkânı doğdu. Biz de tekrar köklerimizle buluştuk. Bu kültürü yaşatmalıyız! dedi. Konuşmalardan sonra Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov,  üzerinde Z.V.Togan resmi bulunan bu geceye özel olarak yaptırılan tabakları – T.C. Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina ve Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak’a hediye etti. Hediyelerin tek taraflı olması olmazdı, ev sahibi olan Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak da kendi sırasında Keçiören Belediye Logosunu simgeleyen hediyeleri Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Başkurdistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Zühre Rahmatullina ve Türksoy Genel Sekreteri Düsen Kaseinov’a sundu. Karşılıklı hediye alış verişinden sonra Başkurdistan Gecesi başladı. Sahneye Sterlitamak Devlet Filarmonisi’nin “Dans Tiyatrosu” çıktı ve “Başkurdistan” dansını sergiledi. Bu dansa eşlik eden şarkıdan şu dörtlük sanki günün önem ve anlamına işaret ediyordu:

Başkortstan –gölestan,

Şunda tugan,

Şunda üsken

Başkurt digen arıslan.

 

Başkurdistan – gülistan,

Burada doğmuş,

Burada büyümüş

Başkurt denen aslan.

Gerçekten de Zeki Velidi Togan Başkurt ulusunun aslanı, kahraman yiğididir. Z.V.Togan, hiçbir zaman şahsi çıkar gözetmeden Başkurdistan bağımsızlığı ve Başkurt halkının kurtuluşu için doğru bildiği yolda inanarak mücadele etmiştir. Tüm ömrü boyunca Başkurt halkının bağımsızlığı için yılmadan-yorulmadan mücadele eden, bu milli davayı dünyaya duyurmak için bilimsel eserler kaleme alan Zeki Velidi Togan’ın Türkiye’de saygıyla hatırlanması başta Başkurtlar olmak üzere tüm Türk Dünyasını gururlandırmıştır.

         Gazeteci, yazar Çetin Altan (1927) bir yazısında ölüm hakkında şu satırları yazmıştır: “Bir insan gün gelir ölür… Ama öldüğü gün aslında ölmez… Uzun bir süre daha kendinden veya yaptıklarından söz edilir… Çocukları ondan bahseder… Sonra daha seyrek olarak torunları… Belki birkaç yerde torunlarının çocukları… Sonra bir gün bir yerde o kişiden son bir kez bahsedilir… O son söz ediştir… Bir daha adı geçmez hiçbir yerde… İnsan işte o gün esasen ölmüştür…”  Fakat, Türk Dünyası var olduğu müddetçe Zeki Velidi Togan’ın adı ve fikirleri ebediyen yaşayacak ve yolumuzu aydınlatmaya devam edecektir.

 

Roza Kurban

28.08.2010