DEĞERLİ YA DA KIYMETLİ OLMAK
Hasan Yakup CANGÜVEN / 8 Temmuz 2024, Pazartesi
DEĞERLİ YA DA KIYMETLİ OLMAK
Ahlak, Maneviyat, Düşünce ve Davranış…
İnsan; Allah’ın yarattığı canlılar içerisinde sahip olduğu akıl, irade ve düşünme gibi bazı özellikleriyle diğer canlılardan ayrılır, onu müstesna ve istisna yapar… Zaten bu vasıflara sahip olmasaydı, ve Allah insanı böyle bir formatta yaratmasaydı, iyiyi kötüden, doğruyu eğriden, güzeli çirkinden ayırdedebilme Fikri (akıl ve bilgi), Ruhi (His, duygu ve irade) ve Bedeni (Güç ve yetenek) kabiliyet yüklemesi yapmasaydı insan, hem insan olma vasıflarına sahip olmaz hem de diğer canlılar gibi insiyakıyla (içgüdü) hareket eden alelade, sıradan bir canlı türü olur, diğerlerinden pek farkı kalmazdı… Mesela ahlaktan bahsedildiği zaman akla gelen ilk şey insan davranışlarıdır. Diğer canlı türlerinin davranışları, hal ve hareketleri ahlaki davranıştan sayılmaz, toplumca da kabul görmez. Bu basit gerçeği bildiğimiz için hangi türden olursa olsun hayvan davranışlarını insanların ki gibi değerlendiremeyiz. Hayvanları, eğitilebilirlik seviyelerine göre sadece bizlerin iyi gördüğü hareketleri yapmaya, kötü gördüğümüz bir takım davranışları da yapmamaları yönünde eğitir ve şartlandırırız. Dolayısıyla ahlakın konuşulduğu yerde iyiyle kötüyü, doğruyla yanlışı ayırdedebilecek, bir takım toplumsal kaide ve kurallara karşı çıkacak, gerektiğinde onları zamanın şartlarına göre güncelleyip, değiştirebilecek veyahut bütünüyle ortadan kaldırıp yeni bir takım kaide ve kurallar ortaya koyabilecek zihinsel kapasiteye sahip, düşünsel olgunluğa erişmiş insan vardır. Velhasıl kelam… Giydiği elbiseler… Seçtiği Markalar… Beğendiği Kıyafetler… Kullandığı takı ve aksesuarlar… Takip ettiği moda ve uydurduğu kombinasyonlar, her ne kadar bedenini süslese de… Ve her ne kadar Mal ve Mülk, Para ve Servet, Makam ve Mevki, Şan ve Şöhret, Statü, Güç ve iktidar sahibi olsa da insanı değerli kılan ve onu kıymetli yapan şey, sahip olduğu Ahlak, Maneviyat, Düşünce, Fikir ve Davranışlarıdır…
|