Soçi’de Putin, topu BM ve Batı’ya attı
Soçi’de Putin, topu BM ve Batı’ya attı
06 Eylül 2023
Mehmet Koçak İletişim: kocak61mehmet@gmail.com
Yaklaşık bir yıllık bir aranın ardından Başkan R. Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Soçi’de gerçekleşen görüşmede güncel bölgesel ve uluslararası sorunlar masaya yatırıldı.
Bu buluşma sadece iki ülkeden ziyade görüşmenin ana konuların önemi hasebiyle dünyanın gözü kulağı Soçi’deydi.
Soçi buluşmasında iki ülke arasındaki ticaret, enerji, tarım, turizm, ekonomi ve finans başta olmak üzere görüşülen ilişkilerin güçlendirilerek devamı ortak görüş olarak benimsendi.
Libya ve Suriye konusunda var olan sorunların çözümünde dayanışma ve yardımlaşma yapılması kararlaştırıldı.
Ayrıca halen devam eden Rusya- Ukrayna savaşının durdurulmasına Türkiye’nin arabuluculuğunun devam etmesine de bir itiraz olmadı.
Ancak dünya başkentlerinin beklentisi olan Karadeniz Girişimi’nin yeniden canlandırılması, yani Rusya’nın tekrar tahıl anlaşmasına geri dönüşü maalesef gerçekleştirilemedi.
Putin, “Hem anlaşmayı onayladık hem de bize verilen vaatler yerine getirilmediği halde anlaşmanın 3 defa uzatılmasını kabul ettik. Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin, biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz. Biz bu anlaşmaya karşı değiliz. Önümüzdeki günlerde eğer bütün vaatler yerine getirilecekse biz bu girişime döneceğiz. Buna bir şey ilave etmeye gerek yok”sözleriyle anlaşmaya geri dönüş konusunda kapıyı aralamışoldu.
Putin, bu açıklamalarıyla2022’de İstanbul’da yapılan anlaşma sırasında Rusya’nın gübre ve tohum başta olmak üzere ihraç tarım ürünlerinin dünya pazarına ulaşımındaki engellerin kaldırılacağı ve tarım ürünlerinin serbest ticaretinin sağlanması için finans engelinin kaldırılacağı sözlü olarak kabul edildiği halde yerine gerilmeyen şartlarınkayıt altına alınıp yeni bir anlaşma Türkiye’nin arabuluculuğunda ve Birleşmiş Milletler (BM)’nin de nezaretinde yapılmasını istiyor.
Ayrıca Putin, tahılın serbest bırakıldıktan sonra 70’ini Avrupa satın alırken sadece 30’u Afrika’ya satılmış olmasına itiraz ediyor.
Putin, Afrika’da açlıkla mücadele eden ülkelere Türkiye üzerinden tahıl ihracatına müsaade edileceğini ancak Avrupa ve diğer ülkelere ise Batı’nın öncelikle Rusya’nın tarım ihracatını kolaylaştırma yönündeki taleplerini karşılanması halinde yeni bir anlaşmayla müsaade edileceği görüşünde ise ısrarlı.
Başkan Erdoğan, Putin’in Türkiye üzerinde Afrika ülkelerine tahılın işlendikten sonra ihracına hazır olduğunu Avrupa ve diğer ülkelerin tahıl ihtiyacını karşılayabilmeleri için Putin’in taleplerini içeren yeni protokolü BM’ye gönderilmek üzere hazırlandığını yönündeki açıklamaları, kapıların kapanmadığını BM’nin onayı ve Batılı ülkelerin de kabulü halinde sorunu çözüleceğini işaret ediyor.
Aslında Putin, şikâyet ve itirazları ile taleplerinde haklı ve önerileri de uzlaşma adına yol gösterici.
Rusya, ‘Karadeniz Tahıl Girişimi’ olarak adlandırılan ‘Tahıl Koridoru’ anlaşmasından ayrılmaya mecbur kaldı. Çünkü ilk anlaşmada verilen sözler ne BM ne de Batı tarafından yerine getirilmedi.
Böylece Soçi buluşmasında Başkan Erdoğan dünya kamuoyunu rahatlatma ve dünyanın karşı karşıya kalacağı gıda sıkıntısının aşılması konusunda üzerine düşeni yapmış oldu. Putin ise halı gerekçeler öne sürerek sorumluluğu kendi üzerinden BM ve Batı’ya atmış oldu.
Hatırlatmak isterim ki, eğer anlaşma sağlanamaz ise dünya ve bilhassa Afrika ülkeleri temel gıda maddeleri konusunda ciddi sorunlar yaşayacaktır.
Şimdi sorumluluk BM ve Batılı ülkelerde. Uzlaşma olmaz ise sorumluluklarının gereğini yerine getirmedikleri için suçlu hem BM, hem de Batılı ülkeler olacak.
Putin, Ukrayna’ya yönelik işgal savaş emrini vermekle hem ülkesine hem de dünya ekonomisine büyük zarar vermiştir.
Ancak Putin kadar ABD ve Batılı ülkelerin liderlerinin de bu savaşı kışkırttıkları için suçlu oldukları bir gerçektir. Ancak Putin’in tahıl koridorunun açılması ikonlusundaki itirazları ve eleştirileri ile haklı talepleri olduğu ise bir diğer gerçektir.
|
