ELLER UZAYA BİZ YAYA!
Nurullah AYDIN
30 Haziran 2010
ELLER UZAYA BİZ YAYA!
Bakın; ABD`de neler tartışılıyor. Türkiye`de neler konuşuluyor?
ABD Başkanı Barack Obama`nın ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi`nin (NASA) uzay programındaki öncü pozisyonunu ortadan kaldıran yeni düzenlemeleri, ABD`li politikacı ve bilim adamlarının sert eleştirilerine hedef oluyor.
Yeni düzenleme kapsamında, insanlı uzay uçuşları programlarında özel havacılık ve uzay sanayi şirketlerinin önü açılacak. Böylece astronotların uzaya gitmesini ve Dünya`ya geri dönmesini sağlayacak roket ve uzay araçları özel şirketler tarafından üretilecek.
Bugüne kadar tüm insanlı uzay uçuşlarında kullanılan roket ve uzay araçlarını üreten NASA`nın bütçesinde de büyük kesintilere gidilmesini amaçlanıyor. Ancak çok sayıda uzman ve politikacı düşünülen revizyonların gerçekçi olmaktan uzak kaldığı görüşünde.
Obama yeni uzay programı içinde özel şirketlerin üreteceği roketlerle 2015 yılından itibaren uzaya astronot göndermek istediğini belirtti. Uzmanlar ise, planlanan vakte kadar bunu gerçekleştirmenin çok zor olduğuna inanıyor.
Wall Street Journal`a konuşan NASA güvenlik danışmanlarından John Frost, yeni standartlara göre uzay araçları ve roket tasarımları yapacak özel şirketlerin yaşanacak her türlü aksaklıkta programlarının çok gerisinde kalma tehlikesiyle karşılaşacaklarını, yeni program altında astronotların uzaya gönderilmesi için belirlenecek güvenlik standartlarının 2011`nin sonuna kadar dahi yetişemeyeceği öne sürerken, temel donanım güvenliği standartları belirlendikten sonra çok uzun bir test ve onay süreci gerektiğini ifade ediyor.
Yeni bütçe planı, NASA`nın tekrar Ay`a insan gönderilmesi için beş yıl önce başlatılan Constellation programının iptal edilmesini öngörüyor. Obama, Ay`ı göz ardı ederek Mars`a ulaşmayı ve bunun için asterorit ve Mars`ın uydularından geçen bir yol çizerek kızıl gezegene ulaşmayı istiyor. Yeni roket ve uzay araçları için 6 milyar dolar ayrılmasını öngören plan, amaçlanan projeler için çok yetersiz kalıyor. Uzaya insan ve malzeme götürmesi için tasarlanacak bir ağır yük roketi için 3 milyar dolar ayrılıyor. Constellation programı altında üretilen Ares I roketi sadece 9 milyar dolara mal oldu.
Kennedy Uzay Merkezi`nde konuşan Obama, kendisine yöneltilen ağır eleştirilere karşılık, ``Eski zamanlardan beri yaptığımız şeyleri, bunların bizi istediğimiz yere götüreceğini düşünerek yapmayı sürdüremeyiz´´ diyerek kendini savundu. Ancak ABD Kongresi`nin birçok üyesi Obama`nın kararından hiç memnun değil.
New York Times`a konuşan Cumhuriyetçi Pete Olson, Obama`nın açıklamalarının fikrini değiştirmediğini, başkanın kesin tarihler içermeyen, açık olmaktan uzak bir plan sunduğunu söyledi. Cumhuriyetçi Senatör Richard Shelby ise, ABD`nin uzay keşfindeki liderliğini Obama yüzünden kaybedeceğini, gelecek nesillere Çinlilerin, Rusların ve hatta Hindistanlıların uzay keşfinde nasıl ABD`nin önüne geçtiklerini öğrenmek kalacak´´ diyor.
NASA`nın en kıdemli uçuş kontrolörlerinden Gene Kranz, yeni uzay programıyla riskli bir yola sokulduğunu ve gelecek 10 senelik süre zarfında insanlı uzay programının durma noktasına gelebileceğini, özel şirketlerin öne çıkarılmasıyla NASA`nın insanlı uzay uçuşundaki eşsiz tecrübesi ve bilgisinin kaybedilebileceğini vurgularken, NASA`nın en yetenekli çalışanlarından oluşan ekiplerin dağıtılması halinde bir uzay aracı tasarlanmasının son derece zorlaşacağını ifade ediyor.
NASA`nın 2005-2009 yıllarındaki yöneticisi Michael Griffin ise, NASA`nın bütçesinde kesintiye gidilirken, mevcut olmayan bir uzay taşımacılık sistemi için hükümetin 6 milyar dolar vermesinin anlaşılır bir şey olmadığını, parayı özel şirketlere verdikten sonra onlardan hizmet kiralamanın ticari anlamda mantığı yok´´ diyor.
ABD`nin kıdemli kadın astronotlarından Marsha Ivins ise, verdiği röportajda, yeni uzay programıyla ticari uzay uçuşları yapan şirketler oluşturulmak istendiğini belirtirken, Obama`nın 2040`a kadar Mars`a astronot gönderme fikrini gerçekçi bulmadığını, Mars`a gidebilmek için gereken teknoloji ve tekniğin geliştirilmesi adına Ay`a görevler düzenlenmesi gerektiğini, ancak Obama`nın bu amacı güden Constellation programını iptal ettiğini belirtirken, hükümetlerin uzay keşfine gerekli ilgiyi göstermediği belirterek şu yorumu yapıyor: ``Eğer ticari havayollarının göstermiş olduğu gelişimi bugüne dek uzay uçuşunda da göstermiş olsaydık, çoktan Mars`ın ötesine geçmiş olurduk. Bilim kurgu yazarlarının bahsettikleri her şeyden elimizde var. Tek eksik bunu yapmamamız.´´
Bir zamanlar TV denilen şeyin de imkansız olduğu söylenmişti, şimdi LED`li olanları bile var. Müthiş bir plan. Başarırlarsa zafer ABD`nin olur, biz de ağzı açık baka dururuz.
GüNüN SöZü: Bilimsel düşünmeye önem vermeyen insanın hayvandan farkı yoktur.
|
